wtorek, 20 lipca 2010

Kmiecin - kościół z sobotami

Kościół w Kmiecinie



Setki razy przejeżdżając krajową „siódemką” mijaliśmy miejscowość Kmiecin nie wiedząc, jaki skarb kryje. Tym skarbem jest kościół zbudowany w 1344r. pod wezwaniem Św. Jadwigi Królowej Polski.








Kmiecin - wschodnia elewacja kościoła




Kmiecin - wieża z nadwieszoną izbicą
Zaraz po zbudowaniu nie wyróżniał się niczym niezwykłym – był to typowy ceglany budynek z prostokątną nawą z dekoracyjnym wschodnim szczytem zwieńczonym pinaklami. Warto obejść kościół dookoła i przyjrzeć się temu pięknemu szczytowi.

W XVII wieku dobudowano od zachodu czworokątną drewnianą wieżę zakończoną ośmiokątną najwyższą kondygnacją nadwieszoną nad dolną częścią, jest to tzw. izbicą. Izbica, z kolei, jest przykryta także ośmiokątnym hełmem i pokryta gontem. 


Te wszystkie elementy nie są niczym niezwykłym, gdyż występują w innych okolicznych kościołach (np. podobnie zwieńczona wieża w Cedrach Wielkich). 
Kmiecin - kościół z podcieniami (sobotami)
O unikatowym na Pomorzu charakterze kościoła zaważyły umieszczone u podstawy wieży obszerne podcienie. Podcienie takie zwane też sobotami, występują głównie na Podhalu, lecz także w kościółkach i cerkwiach na Łemkowszczyźnie, Huculszczyźnie, na Śląsku i w Małopolsce. 


Kmiecin - soboty
Kmiecin - soboty
Podcienie te były początkowo budowane jako zadaszenie drewnianej podwaliny, by chronić ją przed zamakaniem. Z czasem te daszki oparte na belkowaniu służyły jako dodatkowe schowki, często nocowali tam parafianie, którzy przybywali już w sobotę z odległych miejsc, by uczestniczyć od rana w niedzielnym nabożeństwie. Soboty powstawały także w miejscach pielgrzymowania. Od tego wywodzi się nazwa tego elementu architektonicznego.  Kościół ma niezwykły charakter. Warto zjechać z krajowej „siódemki”4 km za Nowym Dworem Gdańskim jadąc z Gdańska, lub 20 km za Elblągiem jadąc do Gdańska, by nasycić się pięknym widokiem i zobaczyć soboty.


tekst: Jola Kryda  zdjecia: Ewa Molisz, Maria Tomaszewicz

Brak komentarzy: